"Terugblik op 20 jaar Stichting Burgerinspraak
(Rückblick auf 20 Jahre Stiftung Bürgereinwand)

 

Mei 1981: hoorzitting in Lingen betr. bouwvergunning Kernkraftwerk Emsland.

Eis van Nederlandse indieners van bezwaarschriften om als deelnemer te worden toegelaten. Dat werd niet toegestaan en Nederlandse bezwaren werden niet behandeld.

In 1982 werd bij de Duitse bestuursrechter een beroepsprocedure aangespannen door het toenmalige Komitee “Burgerinspraak over de grens” dat in maart 1984 een stichting werd.

Omdat de agenda van de juridische procedures helaas niet door ons bepaald werd, maar door vergunning verlenende instanties en rechtbanken, hebben de diverse procedures (aan het Verwaltungsgericht in Osnabruck, het Oberverwaltungsgericht in Luneburg, het Bundesverwaltungsgericht in Berlijn tot aan het Konstitutionele hof in Karlsruhe) bijna 20 jaar geduurd. Diverse brieven van Gerd Winter hadden ten doel deze instanties tot meer snelheid te manen.

Hoogtepunt van 20 jaar procederen was de uitspraak in December 1986 door de rechtbank in Berlijn waarmee we geschiedenis hebben geschreven. Maar de rechters stonden meestal niet aan onze zijde. Ze waren ook niet wars van pesterijen, zoals in 1989 toen het Verwaltungsgericht in Osnabruck Gerd Winter het recht ontzegde om nog langer als procesvertegenwoordiger op te treden,omdat hij deze funktie beroepsmatig zou uitoefenen. Gelukkig werd dit besluit enkele maanden later door het Oberverwaltungsgericht in Luneburg herroepen.

In de beginperiode hadden we veel overleg met de BEGA (Burgerinitiatieve Emsland gegen Atomanlagen).Dat was een bijzondere ervaring. Veelal begonnen hun vergaderingen met een kwartier stilte, omdat niemand beschuldigd wilde worden van autoritair gedrag. Er melde zich niemand als voorzitter aan totdat diverse deelnemers onrustig werden en zich afvroegen wat ze hier deden. Bovendien was er een tweede Burgerinitiatieve in Lingen. Een bestuurslid hiervan wist een aan ons toegezegde bijdrage voor onze proceskosten te blokkeren, totdat door tussenkomst van Gerd Winter het bedrag op een Treuhandkonto werd gezet.

Inmiddels hadden de Lingense BI’s niet tijdig beroep aangetekend, waardoor alleen wij de mogelijkheid hadden om verder te procederen tegen de bouw en exploitatievergunning van KKE. Zodra de rechtbank in Berlijn ons het recht had gegeven tegen KKE te procederen stond de secretaris van de Duitse Grunen in Bonn (Lukas Beckmann) met een zak geld bij ons op de stoep met het voorstel dat zij de regie over ons proces, en dus ook de publiciteit over zouden nemen. Maar we lieten hem onverrichterzake weer vertrekken.

De Nederlandse overheid speelde tegenover ons geen open kaart m.b.t. de rol van de NDKK (Ned-Duitse Kommissie voor kerninstallaties). Die moest er ondermeer voor zorgen dat de wederzijdse overheden tijdig werden ingelicht over geplande bezwaar- en beroepsprocedures. Een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur om meer duidelijkheid te krijgen over de rol van de NDKK werd afgewezen met als argument de mogelijke schade voor de Duits-Nederlandse betrekkingen. Waarschijnlijk wilde de Duitse overheid op principiele gronden een formeel kontakt met Nederlandse overheden (rijk, provincies, gemeenten) vermijden en moest de NDKK als intermediair dienen om informatie door te sluizen. Die informatie kwam dus regelmatig te laat. Zo was er op 12 Juni 1990 een hoorzitting in Ahaus over de opslag van kernafval. Navraag bij de betrokken ambtenaar in Den Haag leerde ons dat de Duitse overheid had verzuimd de NDKK te informeren. Toen wij de voorzitter van de hoorzitting hiermee confronteerden bleef hem niets anders over dan de hoorzitting te verdagen. Deze werd pas weer hervat op 28 Augustus 1990.

Procederen kost veel geld. Toen we hiertoe in 1982 besloten was aanvankelijk de vraag hoe we aan voldoende geld zouden komen. Gelukkig kwamen er van vele kanten donaties en subsidies (59% en 25% van onze inkomsten van totaal ca. 170.000 gulden). Daar tegenover stonden de uitgaven aan proceskosten en juridische ondersteuning (resp. 31% en 50%). De totale uitgaven waren ca. 111.000 gulden, zodat we een procesreserve van ca. 59.000 gulden, d.w.z. ca. 30.000 Euro hadden voor verwachte nagekomen rekeningen, die overigens niet meer kwamen. Ons laatste probleem was dus waaraan het overschot besteed moest worden. We hebben besloten om dit bedrag te schenken aan de vereniging Milieudefensie."

Manuskript Jan Holsheimer, Huis Singraven (NL), Oktober 2008
Kontakt: jan(at)holsheimer.nl

------------------------

mehr:
Das Archiv der Stiftung Burgerinspraak over de Grens wird aufbewahrt im International Institute of Social Histroy / Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis; weiteres Material
LAKA-Stichting - documentatie- en onderzoekscentrum over kernenergie- Archiv
Bundesarchiv (Deutsch Niederländische Kommission DNKK /Niederländisch-deutsche Kommission NDKK), Material von 1978 bis 1986

-------------------------

Stand Januar 2009; verantwortl. Robert Koop, Elisabethstr. 11, 49808 Lingen (Ems), Deutschland
Kontakt koop(at)koop.de und hier